Ατυχήματα στο δρόμο
Με τον όρο αυτό αναφέρομαι στα ατυχήματα που γίνονται έξω από το σπίτι και τα διαχωρίζω από τα αντίστοιχα τροχαία, που αναφέρονται σε ατυχήματα, όπου τα παιδιά είναι επιβάτες ενός οχήματος.
Τα ατυχήματα στο δρόμο συμπεριλαμβάνουν αυτά που συμβαίνουν με τα παιδιά να είναι είτε πεζά ή να φορούν πέδιλα με ρόδες ή να είναι με ποδήλατο, πατίνι ή σανίδα με ρόδες (skateboard).
Οι συνθήκες, που ευνοούν την πρόκληση των ατυχημάτων, προέρχονται κατ’ εξοχήν από το περιβάλλον και οφείλονται στην πυκνή δόμηση, τους στενούς δρόμους, την έλλειψη χώρων αποκλειστικά για τα παιδιά, αλλά και από τους ενήλικες (κυρίως οδηγούς) που δε σέβονται την παιδική ηλικία και δε συμμορφώνονται με τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας.
Οι κακώσεις με αυτά τα ατυχήματα μπορούν να προκληθούν από την πτώση στο έδαφος ή από τη σύγκρουση με ένα από τα παραπάνω αναφερόμενα οχήματα και συνίστανται σε επιφανειακές εκδορές, μυϊκές θλάσεις και αιμορραγίες, κατάγματα και εξαρθρήματα καθώς και κακώσεις εσωτερικών οργάνων, ειδικά κρανιοεγκεφαλική κάκωση.
Αναμφισβήτητα η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία. Γι’ αυτό, αν δε μπορούμε να συνετίσουμε τους ενήλικες και να τους διδάξουμε πώς θα πρέπει να συμπεριφέρονται ώστε να μην απειλείται η υγεία και η ζωή των παιδιών, θα πρέπει να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά από μικρή ηλικία πώς να προστατεύονται από τους ασυνείδητους ενήλικες. Ο ρόλος αυτός μοιράζεται ανάμεσα στους γονείς και τους εκπαιδευτικούς, ενώ σημαντικό συμβουλευτικό ρόλο μπορεί να παίξει και ο Παιδίατρος.
Οι πρώτες βοήθειες, που παρέχονται στον τόπο του ατυχήματος, καθορίζονται από το είδος της κάκωσης: μια εξωτερική εκδορά θα πρέπει να καθαρίζεται και να δένεται με αποστειρωμένες γάζες πχ στο πλησιέστερο φαρμακείο. Μια εξωτερική αιμορραγία θα πρέπει άμεσα να αντιμετωπίζεται με αιμόσταση. Σοβαρότερες κακώσεις ή κατάγματα απαιτούν νοσοκομειακή αντιμετώπιση, άρα θα πρέπει να γίνεται άμεση μεταφορά του παιδιού στο νοσοκομείο.
Προσοχή στον τρόπο μεταφοράς, ειδικά αν υπάρχει υποψία κάκωσης της σπονδυλικής στήλης. Στην παραμικρή ένδειξη εσωτερικής κάκωσης το παιδί θα πρέπει πάντα να μεταφέρεται για περαιτέρω έλεγχο στο νοσοκομείο ακόμη κι αν εξωτερικά δε φαίνεται κάτι.
Πτώση από ύψος
Αποτελεί μια «γνωστή – άγνωστη» απειλή γιατί δεν αφορά (ευτυχώς) σε πολλά παιδιά, όμως συνήθως οδηγεί σε τραγικά αποτελέσματα καθ’ όσον προκαλεί σοβαρά πολλαπλά τραύματα, συνήθως θανατηφόρα.
Η πτώση από ύψος στις αστικές περιοχές συνδέεται άμεσα με τον τύπο κατοικίας δηλαδή με την πολυκατοικία και με την απουσία υπαίθριων χώρων για την απασχόληση και τη διασκέδαση των παιδιών. Έτσι τα μικρά μπαλκόνια, που υποχρεωτικά αποτελούν τη μόνη επιλογή για την έξοδο του παιδιού από το διαμέρισμα, αποτελούν και την παγίδα που αποτελεί την αιτία της πτώσης από ύψος.
Τη δεκαετία του ’80 στις Η.Π.Α. υπήρξε μεγάλη εκστρατεία για την ενημέρωση του κοινού, όσον αφορά στον κίνδυνο που ελλοχεύει με τα ανοιχτά παράθυρα και τα μπαλκόνια με τα χαμηλά στηθαία. Το κύριο σύνθημα για την αποτύπωση από τους ενήλικες του κινδύνου ήταν:
ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΕΝ ΠΕΤΑΝΕ (ΟΠΩΣ ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ)!
Με τη συνεχή ενημέρωση και τα προληπτικά μέτρα που πήραν, κατόρθωσαν να ελαχιστοποιήσουν τα συμβάντα πτώσης από ύψος.
Στην πατρίδα μας η αλλαγή από τη μονοκατοικία στην πολυκατοικία κατά τις προηγούμενες δεκαετίες έφερε μαζί της κι αυτό το πρόβλημα, που όπως προανέφερα, συνδέεται με την κατασκευή χαμηλών στηθαίων για καλύτερη θέα από τα μπαλκόνια των διαμερισμάτων, τα οποία όμως δεν προστατεύουν αποτελεσματικά τα παιδιά.
Όμως, είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η συνεχής ενημέρωση, ακόμη κι από την τηλεόραση, ευαισθητοποίησε πολλά νέα ζευγάρια, που προβλέπουν πριν από την έλευση του παιδιού και ενισχύουν τα προστατευτικά με υπερυψωμένα κάγκελα. Έτσι τα περιστατικά πτώσης από ύψος έχουν αισθητά μειωθεί.
Τα πολύ πρόσφατα χρόνια πτώσεις από ύψος σημειώνονται σε οικογένειες αλλοδαπών, είτε από άγνοια του κινδύνου ή γιατί η μάνα ως εργαζόμενη βοηθός σε ξένο σπίτι έχει μαζί και το παιδί της. Μια στιγμή αβλεψίας αρκεί και το παιδί βγαίνει από την ανοιχτή πόρτα στο μπαλκόνι ή σκύβει από το ανοιχτό παράθυρο με τη βοήθεια κάποιου σκαμνιού για να δει τι γίνεται στο δρόμο, από όπου συνήθως ακούγονται άλλες παιδικές φωνές. Το κακό δεν αργεί να γίνει.
Εμείς στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας παιδιών έχουμε την άσχημη εμπειρία από τη νοσηλεία παιδιών μετά από πτώση από ύψος, λόγω πολλαπλών τραυμάτων κυρίως κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης, που αν επιβιώσουν, συνήθως έχουν πολλά νευρολογικά προβλήματα.
Συμπερασματικά, τα ατυχήματα στο δρόμο και οι πτώσεις από ύψος αποτελούν δύο σοβαρά προβλήματα υγείας του παιδικού πληθυσμού, που η πρόληψη μπορεί κυριολεκτικά να τα μηδενίσει. Ενώ αντίθετα, αν συμβούν, μπορεί να έχουν ολέθριο αποτέλεσμα.
Παιδιά και γονείς, διαβάστε και τηρήστε προσεκτικά τους παραπάνω κανόνες και οδηγίες. Μην εφησυχάσετε γιατί φαινομενικά δεν υπάρχει ορατός κίνδυνος. Μη θεωρήσετε ότι το θέμα δεν σας αφορά. Μην πείτε ότι είναι υπερβολές. Δεν πρέπει με τίποτε τα παραπάνω να επιβεβαιωθούν. Απολαύσετε την άνοιξη και τον καλό καιρό.
ΜΕ ΑΣΦΑΛΕΙΑ!
Παιδίατρος – Εντατικολόγος
Διευθυντής Πολυδύναμης ΜΕΘ Παίδων ΜΗΤΕΡΑ